Η μορφή του διαγωνισμού έχει αλλάξει κατά τη διάρκεια των ετών, ωστόσο η κύρια μορφή του παραμένει η ίδια.
Οι συμμετέχουσες χώρες εκπροσωπούνται από τραγούδια που πρέπει να ερμηνευτούν ζωντανά στο διαγωνισμό. Το πρόγραμμα μεταδίδεται ζωντανό και ταυτόχρονα από την EBU σε όλες τις συμμετέχουσες (και όχι μόνο) χώρες.
Μια χώρα συμμετέχει εκπροσωπούμενη από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό της (κρατικό ή ιδιωτικό) που είναι μέλος της EBU.Κατά τη διάρκεια του προγράμματος και αφού έχουν ερμηνευτεί όλα τα τραγούδια, υπάρχει η ψηφοφορία όπου η κάθε χώρα ψηφίζει τις υπόλοιπες χώρες, αλλά δεν ψηφίζει το δικό της τραγούδι.
Το τραγούδι που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους ανακηρύσσεται νικητής, ο συνθέτης και ο στιχουργός λαμβάνουν ένα βραβείο και η χώρα που εκπροσωπούν κερδίζει το δικαίωμα να διοργανώσει τον διαγωνισμό την επόμενη χρονιά (αν το επιθυμεί).
Η έναρξη
Η έναρξη του προγράμματος γίνεται από έναν (ή περισσότερους) παρουσιαστές να καλωσορίζουν τους θεατές στο διαγωνισμό, τόσο στην αγγλική όσο και στη γαλλική γλώσσα.
Οι χώρες που φιλοξενούν τον διαγωνισμό βρίσκουν την ευκαιρία να διαφημίσουν την χώρα τους σε ένα μεγάλο διεθνή τηλεοπτικό κοινό με τα βίντεο που μεταδίδονται κατά την διάρκεια των τραγουδιών, γνωστά ως card postal, έχουν σαν σκοπό να δώσουν χρόνο για την προετοιμασία της σκηνής.
Το μουσικό θέμα
Το μουσικό θέμα που πρέπει να μεταδίδεται από όλες τις συμμετέχουσες χώρες πριν και μετά την λήξη του διαγωνισμού είναι το “Te Deum” του Μαρκ-Αντουάν Σαρπαντιέ (Marc-Antoine Charpentier).
Ο τελικός
Ο τελικός διοργανώνεται κάποιο Σάββατο της Άνοιξης και μεταδίδεται στις 20:00 ώρα Μέσου χρόνου Γκρίνουιτς (21:00 Ώρα Κεντρικής Ευρώπης ή 22:00 Ώρα Ανατολικής Ευρώπης). Συνήθως επιλέγεται κάποιο Σάββατο του Μαΐου, αν και έχει διοργανωθεί και κατά τον Μάρτιο και κατά τον Απρίλιο.
Από το 2004, λόγω του αυξημένου αριθμού των συμμετεχόντων, διοργανώνεται ημιτελικός την Πέμπτη πριν τον τελικό. Για τον ίδιο λόγο από το 2008 διοργανώνονται 2 ημιτελικοί ο πρώτος την Τρίτη πριν τον τελικό και ο δεύτερος την Πέμπτη.
Το φινάλε
Το τραγούδι το οποίο κερδίζει το διαγωνισμό, κλείνει στο τέλος της βραδιάς τη διοργάνωση.